Türkiye Cumhuriyeti'nde mali mevzuat ve e-dönüşüm konuları, özellikle son yıllarda dijitalleşme ve vergi uyum süreçleri kapsamında önemli değişikliklere uğramıştır. E-dönüşüm mevzuatı, kamu hizmetlerinin dijitalleştirilmesi, vergi süreçlerinin elektronik ortama taşınması ve iş süreçlerinin dijital olarak yönetilmesini hedeflemektedir.

1. E-Fatura ve E-Arşiv Uygulamaları

• E-Fatura: 2012 yılından itibaren zorunlu hale getirilen e-fatura uygulaması, özellikle KDV mükellefleri için büyük ölçekli şirketlerde kademeli olarak uygulanmaya başlandı. 2023 itibarıyla belirli cirolara sahip işletmeler için e-fatura kullanımı zorunlu hale geldi.
• E-Arşiv Fatura: Elektronik ortamda saklanan ve düzenlenen faturalar için e-arşiv uygulaması getirildi. Bu, özellikle B2C (işletmeden tüketiciye) işlemlerde kullanılıyor. Ek olarak 2025'ten itibaren 3.000 TL üzerindeki tüm faturalar için e-Arşiv Fatura zorunlu oldu ve 2026'da tüm faturalar e-Arşiv Fatura olarak düzenlenecek.

2. E-Defter Uygulaması

• E-defter, muhasebe kayıtlarının elektronik ortamda tutulmasını sağlayan bir uygulamadır. 2020 yılından itibaren belirli şartları sağlayan mükellefler için e-defter tutma zorunluluğu getirildi. Bu uygulama, kağıt defterlerin yerini alarak mali kayıtların daha şeffaf ve denetlenebilir olmasını amaçlıyor.GİB’in açıkladığı yeni tebliğe göre e-Defter uygulamasına geçiş süreci1 Ocak 2025 itibarıyla tamamlanıyor. Bugüne dek farklı kriterler doğrultusunda belirlenen e-Defter uygulaması, 1 Ocak 2025 ‘ten itibaren bilanço esasına göre defter tutan tüm mükellefler için zorunlu hâle geliyor.

3. E-İrsaliye ve E-SMM (Serbest Meslek Makbuzu)

• E-İrsaliye: Mal hareketlerinin elektronik ortamda takibini sağlayan e-irsaliye uygulaması, lojistik ve taşımacılık sektöründe önemli bir dönüşüm sağladı.
• E-SMM: Serbest meslek erbabı tarafından düzenlenen makbuzların elektronik ortamda oluşturulması ve iletilmesi için e-SMM uygulaması hayata geçirildi.

4. E-Tebligat

• Resmi tebligatların elektronik ortamda iletilmesini sağlayan e-tebligat uygulaması, 2018 yılından itibaren zorunlu hale geldi. Bu uygulama, özellikle vergi daireleri ve diğer kamu kurumları tarafından gönderilen bildirimlerin hızlı ve güvenli bir şekilde iletilmesini sağlıyor.

5. E-Beyanname ve E-Ödeme

• Vergi beyannamelerinin elektronik ortamda verilmesi (e-beyanname) ve ödemelerin elektronik ortamda yapılması (e-ödeme) uygulamaları, mükelleflerin iş yükünü azaltmayı ve süreçleri hızlandırmayı hedefliyor. Özellikle KDV, kurumlar vergisi ve gelir vergisi beyannameleri için e-beyanname kullanımı yaygınlaştı.

6. E-Ticaret ve Vergilendirme

• E-ticaret faaliyetlerinin artmasıyla birlikte, bu alandaki vergilendirme ve denetim süreçleri de güncellendi. Özellikle dijital hizmet vergisi (DST) ve e-ticaret platformları üzerinden yapılan işlemlerin vergilendirilmesine yönelik yeni düzenlemeler getirildi.

7. E-Devlet ve E-İmza

• E-devlet kapısı üzerinden sunulan hizmetler, mali mevzuatın dijitalleşmesinde önemli bir rol oynuyor. E-imza kullanımı, resmi belgelerin elektronik ortamda imzalanmasını ve güvenli bir şekilde iletilmesini sağlıyor.

8. KVKK ve Veri Güvenliği

• Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) kapsamında, mali verilerin ve elektronik belgelerin güvenliği büyük önem taşıyor. E-dönüşüm süreçlerinde veri güvenliği ve gizliliği sağlamak için çeşitli teknik ve idari önlemler alınması gerekiyor.

9. Dijital Vergi Müfettişliği ve Yapay Zeka Kullanımı

• Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), dijital vergi müfettişliği ve yapay zeka teknolojilerini kullanarak vergi denetim süreçlerini daha etkin hale getirmeyi hedefliyor. Bu kapsamda, büyük veri analizi ve otomatik denetim sistemleri kullanılıyor.

10. E-Dönüşümün Avantajları

• Şeffaflık: İşlemlerin elektronik ortamda kayıt altına alınması, şeffaflığı artırır.
• Hız ve Verimlilik: Süreçlerin otomasyonu, zaman ve maliyet tasarrufu sağlar.
• Denetim Kolaylığı: Elektronik kayıtlar, denetim süreçlerini hızlandırır ve hata oranını azaltır.

Opak EPR e-dönüşüm uygulaması ile; Faturadan irsaliyeye, müstahsil makbuzundan e-defter tutmaya kadar tüm belge süreçlerinin elektronik ortama taşınması, uygulama kolaylığının yanı sıra tüm e-dönüşüm süreçlerinde işleri kolaylaştırıyor.